piątek, 3 listopada 2023

"Kot w pustym mieszkaniu" Wisławy Szymborskiej

 Temat: "Tego nie robi się kotu..." - jak można subtelnie mówić o śmierci? 


Treścią lekcji było omówienie wiersza na podstawie karty pracy z nawiązaniem do budowy trenów. Lekcja dotyczy tematu przemijania, śmierci.  Karta pracy, którą przygotowałam, jest odpowiednia dla klas siódmych i ósmych oraz ewentualnie licealnych na poziomie podstawowym.

Poniżej fragment opracowania:



Jeśli ktoś byłby zainteresowany całością + kluczem odpowiedzi. proszę o kontakt na facebooku lub proszę napisać na adres e-mailowy. 


niedziela, 22 października 2023

"Zagłada domu Usherów" scenariusz zajęć

 Temat: Romantyczny duet: groza i szaleństwo. 

W rozkładzie nauczania GWO poświęcono temu jedną lekcję, mnie realizacja zajęła dwie jednostki lekcyjne. 

"Zagłada domu Usherów" to lektura obowiązkowa na rozszerzeniu. 

Cele lekcji: 

- analiza treści lektury 

- sposoby budowania nastroju grozy 

- utrwalenie cech literatury gotyckiej 

Lekcje poprzedziło omówienie cech powieści gotyckiej, czytaliśmy fragmenty "Giaura" i "Frankensteina". Uczniowie jako zadanie domowe mieli przeczytać informacje biograficzne z podręcznika dotyczące Edgara Alana Poe. 

Pierwsza lekcja 

Podzieliłam klasę na pary. Każda otrzymała sprawdzian z treści - z zasobów GWO - uczniowie mogli korzystać z tekstu. Na zadanie otrzymali 20 minut. W większości wystarczyło 15 minut. Pierwsza para, która prawidłowo odpowiedziała na pytania otrzymała ocenę, pozostali - plusy. Każda para musiała oddać test. 

Druga lekcja 

Rozpoczęliśmy od rozmowy na temat lektury. 

Uczniowie mogli pracować w grupie. Otrzymali kartę pracy i samodzielnie ją wypełniali. Poprosiłam, aby zadanie 1, 2 i 4 znalazło się w zeszycie. 

Karta pracy

1. Przyporządkuj właściwe wydarzenia do kolejnych punktów fabuły "Zagłady domu Usherów".


punkt kulminacyjny (punkt najwyższego napięcia w utworze)

dziwne zachowanie Roderyka Ushera

rozwiązanie akcji

nieoczekiwane pojawienie się zakrwawionej Madleine

punkt zwrotny

przybycie narratora do domu Usherów

wzrost napięcia

nagła śmierć Madeline Usher

ekspozycja (zawiązanie akcji)

śmierć rodzeństwa i zniszczenie domu


  1. Wypisz znane ci przysłowia związane z przestrzenią domu. Wyjaśnij, jaki obraz domu jest z nimi związany.

  2. W utworze podkreślono kilkukrotnie, że określenie „dom Usherów” odnosi się zarówno do budynku, jak i do samego rodzeństwa. Wyjaśnij, jak rozumiesz symbole wskazane w tabeli.

symbol

znaczenie

pęknięcie w ścianie domu



sadzawka, w której odbija się dom



upadek domu




4. Z fragmentu "Zagłady domu Usherów" opisującego dom wypisz przykłady wskazanych środków stylistycznych i określ ich funkcje. Sformułuj wnioski dotyczące obrazu domu w utworze Poego.

Środek stylistyczny

Przykład

Funkcja

epitet




metafora




porównanie




antropomorfizacja





5. Wyjaśnij, w jaki sposób zbudowano nastrój grozy i niesamowitości w utworze "Zagłada domu Usherów." W tym celu uzupełnij tabelę i rozwiń każdy z podanych punktów.



Opis

Komentarz

Czas i okoliczności wydarzeń




Miejsce akcji




Postacie




Motywy




link do karty: Karta pracy

https://drive.google.com/file/d/1ZK8Voe6qzTm4fL5IiGiBpLW5MRyKYYe8/view?pli=1

DLA CHĘTNYCH

Zredaguj historię przedstawioną w "Zagładzie domu Usherów" z perspektywy Roderyka Ushera lub Madeline Usher. Następnie sformułuj wnioski na temat roli narratora w opowiadaniu grozy.


To było nasze podsumowanie dotychczasowych ustaleń dotyczących literatury grozy. Na classroomie zamieściłam schemat do pobrania dla zainteresowanych uczniów. 


Literatura gotycka


poniedziałek, 22 maja 2023

"Romeo i Julia" w ilustracjach - scenariusz lekcji.

 Lekcję proponuję potraktować jako jedną z pierwszych. Jej celem jest usystematyzowanie wiedzy uczniów na temat treści utworu. 

Temat lekcji: "Romeo i Julia" w ilustracjach. 

Czas trwania: 45 minut. 

Przebieg lekcji:

1. Podzieliłam uczniów na grupy 3-5 osobowe. Każda grupa wylosowała trzy ilustracje. 

2. Zadanie dla uczniów: 

- muszą odgadnąć jaką scenę przedstawia obrazek, znaleźć ją i zanotować w zeszycie, np. Bal - akt I, scena 5

- następnie uczniowie wybierają jedną scenę i odgrywają ją przed klasą,  ma to być pantomima, nie używamy słów (byłoby za łatwo); klasa musi odgadnąć, o jaką sytuację chodzi. 

Uwagi: scenki są proste, oprócz pojedynczych sytuacji np. pokazywania Romeo zaproszenia na bal przez sługę, resztę uczniowie szybko odgadują. Najważniejsze jest, że utrwalają sobie treść, a dodatkowo muszą przekartkować lekturę, poszukać aktów i scen. 

Poniżej link do węgierskiej wersji dramatu, z tej stony zaczerpnęłam większość ilustracji, ponieważ chciałam, aby były w miarę jednolite graficznie:

https://mek.oszk.hu/04500/04583/html/magyar.htm

Tutaj natomiast zamieściłam poszczególne obrazki, podpisane przeze mnie, uczniowie dostają oczywiście bez podpisu, ale na niektórych można się dopatrzyć informacji bibliograficznych, niektóre sceny są podwójne, do wyboru:  

Ślub, akt II, sc.6; tutaj uwaga: w tekście nie ma opisu uroczystości, ojciec Laurenty zapowiada ślub i wszyscy wychodzą



Bal, akt I, sc. 5

Bójka sług Kapuletich i Montekich, akt I, sc.1

Julia dowiaduje się o śmierci Tybalda, akt. IV, sc. 3

Julia widzi martwego Romeo, akt V, sc.3

Śmierć kochanków, akt. V, sc.3

Ojciec Laurenty informuje Romeo o wygnaniu, akt. III, sc. 3

Marta idzie na spotkanie z Romeo, akt. akt. II, sc. 5

Marta wraca ze spotkania z Romeo, akt II, sc. 5

Pojedynek Merkucja z Tybaldem, akt III, sc.1



Ojciec Laurenty planuje przyszłość z Romeo, akt II, sc.3

Bójka sług Kapuletich i Montekich, akt I, sc.1

Rodzice próbują zmusić Julię do ślubu, akt III, sc.5

Romeo i Julia na balu, akt I, sc. 5

Romeo zabija Tybalda, akt III, sc.1

Romeo kupuje truciznę od aptekarza, akt V, sc.1

Romeo obserwuje Julię na balu, akt I, sc.5

Romeo widzi "martwą" Julię, akt V, sc. 3

Scena balkonowa, akt II, sc.2


jw. 



Rozpacza rodziców, akt V, sc.3

Romeo czyta zaproszenie na bal, akt I, sc.2


niedziela, 7 maja 2023

"Dzieje miłości śmiercią naznaczonej" - scenariusz lekcji - "Romeo i Julia" W. Szekspira

Opracowując scenariusz, korzystałam z materiałów wydawnictwa GWO oraz świetnego  opracowania: https://zapiskipolonistki.pl/romeo-i-julia-williama-szekspira/

 Temat: "Dzieje miłości śmiercią naznaczonej", czyli o budowie akcji w dramacie "Romeo i Julia".

Cele lekcji:

a) uczeń

  • czyta tekst literacki ze zrozumieniem

  • wskazuje właściwy cytat

  • poznaje definicję i budowę akcji dramatu

  • formułuje wnioski

  • analizuje tekst dramatu

  • poznaje różnicę między dramatem antycznym a szekspirowskim

Przebieg lekcji:

  1. Przypomnienie podziału literatury na 3 rodzaje, przy dramacie – gatunki dramatyczne (tragedia, komedia).

    Ustalenie podstawowych elementów świata przedstawionego, prośba do uczniów, aby poszukali konkretnych cytatów

  2. Czas akcji: XVI wiek (słowa niani mówiącej o trzęsieniu ziemi, które miało miejsce 11 lat wcześniej), pory dnia i dni (początek akcji: niedziela rano, koniec – piątek, świt) – uczniowie szukają odpowiednich cytatów.

    niedziela: od sceny 1 aktu I do sceny 2 aktu II
    poniedziałek: od sceny 3 aktu II do sceny 4 aktu III
    wtorek: od sceny 5 aktu III do sceny 3 aktu IV
    środa: sceny 4 i 5 aktu IV
    czwartek: sceny od 1 do 3 aktu V
    piątek: scena 3 aktu V

  3. Miejsce akcji: Werona, Mantua, zamek Kapuletich, cmentarz, plac przed zamkiem, balkon.

  4. Bohaterowie: ród Kapuletich (Julia, rodzice), ich sprzymierzeńcy, spokrewnieni: Parys, Tybalt, niania Julii; ród Montekich (rodzice, Romeo), Merkucjo (uwaga: spokrewniony z Monteki), Benwolio; ojciec Laurenty.

  5. Przypomnienie, że istnieje pojęcie: bohater tytułowy (Julia, Romeo).

  6. Analiza akcji w tragedii.

  7. Definicja akcji ze "Słownika terminów literackich": "ciąg zdarzeń dający się wyodrębnić w fabule dramatu, powieści, opowiadania, poematu epickiego. Początkiem akcji jest zawiązanie, które poprzedza ekspozycja, potem następuje rozwinięcie akcji, punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji. Nagły zwrot w sytuacji bohatera, powodujący zmianę w przebiegu akcji, nazywa się perypetią."

  8. Dodatkowe wyjaśnienie: ekspozycja to rodzaj wstępu, zarysowanie tematyki, zapowiedź wydarzeń.

  9. Rozrysowanie schematu – w zeszycie, a następnie podział klasy na 4 grupy – każda otrzymuje duży blok papieru oraz elmenty budujące akcję. Uczniowie rozrysowują schemat akcji i w odpowiednim miejscu przyklejają wydarzenia, które składają się na: ekspozycję, zawiązanie akcji, rozwinięcie, punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji.

  10. Karta pracy dla nauczyciela – załącznik 1.

  11. Schemat:





  1. Notatka w zeszycie:

    Antyczne zasady obowiązujące w tragedii starożytnej versus "Romeo i Julia":

    - trzy jedności: Szekspir złamał zasadę jedności czasu, miejsca i akcji

    - katharsis: zasada ta została zmodyfikowana, widz nie przeżywa "oczyszczenia" spowodowanego strachem przed bogami, fatum, ale ma czuć strach, że każdego może spotkać tragedia z powodu bezrozumnej nienawiści, zemsty

    - decorum: Szekspir złamał tę zasadę: w sztuce pojawia się język potoczny, osoby z niższych warstw społecznych, komizm miesza się z tragedią

    - fatum: nie ma w rozumieniu klątwy przepowiedzianej przez bogów

    - rola chóru: ograniczona, ale jest, chór komentuje, streszcza, ale nie narzuca wniosków

    - pojawiają się sceny zbiorowe

wtorek, 25 kwietnia 2023

Frazeologizm: dolewać oliwy do ognia

 Niechlujstwo językowe bardzo mnie razi. Rozpoczynam cykl, w którym przedstawiam zasłyszane błędy wraz z poprawnymi wersjami - o ile da się je stworzyć. 




Przeczytane na kozaczku, artykuł dotyczył Joanny Krupy. 

Poprawny frazeologizm brzmi: dolać/dolewać oliwy do ognia, czyli: pogarszać sytuację przez zaostrzanie konfliktu (Słownik frazeologiczny języka polskiego pod red. St. Skorupki). 

25 kwietnia 2023

Poranna rozmowa z moim synem. On nie umie się uczyć. Nie umie? W życiu go z książką nie widziałam przez 4 lata technikum. Teraz grunt mu się pali pod nogami i wariuje. Pytam go, co robił wczoraj w domu całe popołudnie? Oglądał seriale i grał. Kiedy go pytałam, odpowiadał, że wie co robi. Nie minęła doba i okazuje się, że nie wie. Do tego ma zamiar powiedzieć pani od niemieckiego, że nauczył się (cha cha) tylko wypowiedzi pisemnej, a kartkówkę napisze jutro. Mój syn zachowuje się jak M. On powie, on zadecyduje, a nauczyciel ma szaleć z radości. Ręce opadają. On zupełnie nie rozumie, że jego postawa jst roszczeniowa. No cóż, brak pokory to odwieczna cecha młodości...

poniedziałek, 24 kwietnia 2023

Rozmowa z rodzicem tzw. trudnego ucznia

Mama M. poprosiła mnie o telefon. To jest oczywiście możliwe tylko w społecznych i prywatnych liceach. Były dwa terminy konsultacji, rodzic nie znalazł czasu, o ile pamiętam, na jedno umówione spotkanie mama M. też nie dotarła. Teraz M. grozi jedynka. Nie oddał w tym roku szkolnym ani jednej pracy domowej, I semestr prześlizgnął się na "dopie", bo "to biedna, przestraszona młodzież, połowa w depresji, jeszcze coś sobie zrobią". Nie zna się też jeszcze uczniów, nikt ich przecież nie chce skrzywdzić. Teraz też nie chcę skrzywdzić M., ale chłopak nie robi nic. Siedzi na lekcjach i tyle. Czasem leży, czasem śpi. Nic nie notuje, siedzi nad pustą kartką, robi groźne miny, wydaje z sobie jakieś dźwięki. Były momenty, że myślałam, że coś mi zrobi. Uderzy, kopnie, opluje? 

Mama opowiadała mi, jaki to był wspaniały chłopiec w podstawówce, że nie wie co się stało, że to pewnie pokłosie rozwodu sprzed kilku lat itd. Ileż ja takich historii wysłuchałam. Niestety, nie zmienia to faktu, że M., jeśli nic nie będzie robił, to oceny same się nie poprawią. Ja rozumiem, że dojrzewanie, iluż ja już takich kozaków przeżyłam, jednego mam też w domu. Problem leży w tym, że mam całą klasę, oni patrzą, słuchają i zastanawiają się, dlaczego ciągnę za uszy takiego lesera, który uważa się za kogoś lepszego niż reszta, nie robi nic, na sprawdzianach siedzi i oddaje puste kartki. Rozmawiam z nim, umawiam się na  notatki, na poprawy - a on nie oddaje, nie przychodzi. Ileż można? W końcu koleś łaskawie odda mi skopiowaną z internetu kartę pracy i dostanie dopuszczający. Ja wiem, brzmi to bezdusznie, niezgodnie z dzisiejszymi standardami pedagogicznymi. No cóż, praktyka mi podpowiada, że czasami trzeba dostać w łeb, powtarzać klasę - są tacy, do których inaczej to nie dotrze, nic nie poradzę. 

Telefon był wywołany tym, że kilka dni temu M. podszedł do mnie i ni z gruszki ni z pietruszki zapytał, czy może poprawiać sprawdzian sprzed miesiąca. Powiedziałam, że nie. No to M. w domu oznajmił, że "pani  nie dała mu szansy". Czuje się usprawiedliwiony i nękany. Jeśli nie zda - całe życie będzie powtarzał, że "pani nie dała mu szansy". Brak odpowiedzialności. Kompletny. Pewnie liczy, że mama coś załatwi. I trudno się dziwić. Do tej pory załatwiała.